Zwartekat.nl bestaat 25 jaar. Daarom een korte serie terugblikken naar al die jaren.
Mijn naam is Richard van Bilsen en ik ben de maker van Zwartekat, een site over cabaret, kleinkunst en stand-up comedy.
Het nieuws op Zwartekat
Er worden veel nieuwsberichten geplaatst op Zwartekat. Minstens 3 berichten, elke dag weer. Vaak wordt me gevraagd hoe ik aan al dat nieuws kom. Er is gewoonweg veel te melden. Cabaret en comedy is populair, er is er veel van en cabaretiers en comedians zijn graag geziene gasten bij radio en televisie. Daarnaast is mijn interesse in het vak erg breed.
Doordat Zwartekat onafhankelijk is kan ik plaatsen wat ik wil en dat is een groot genoegen. Ik kan berichten plaatsen over obscure namen uit het verleden of het buitenland. Er is plek voor een reeks columns over de achtergronden van één specifiek Rotterdams lied. Een ander hoogtepunt vond ik een podcastreeks over recensenten. In de toekomst ga ik deze ‘randgebieden’ van het vak zeker verder verkennen.
Over het algemeen zie ik Zwartekat als een kroniek van het Nederlands cabaret. Beetje brutaal misschien, maar Wim Ibo schreef zijn ‘cabaretbijbel’ over het cabaret van 1895 tot 1970. Patrick van den Hanenberg en Frank Verhallen het vervolg van 1970 tot 1995 (gepubliceerd in 1996) en ik zie Zwartekat sinds 1996 toch een beetje als een ‘realtime’ opvolger daarvan. Met veel ruimte voor verbetering overigens.
Sinds mei 1997 houd ik een nieuwsoverzicht bij (het woord blog werd pas in december dat jaar bedacht) van nieuws, radio- en televisie-optredens en zelfs de rubriek ‘Van het boekenfront’ stamt uit die tijd. En alle berichten zijn nog steeds raadpleegbaar:
–nieuwsarchief
Dankzij het internet is het internet ook steeds handiger geworden. Artiesten doen nu een groot deel van hun eigen pr via social media. Google nieuws alerts zijn erg handig, maar met mijn brede interesse levert dit al snel honderden mails op. Steeds meer bronnen zoals persberichten zijn ook makkelijker toegankelijk geworden via het internet. Als je weet waar je moet kijken.
En daarnaast krijg ik nog steeds veel tips van maken uit het vak. Van artiesten zelf, programmamakers, technici, theaterbezoekers. Een akkefietje in Roermond en ik blijk mensen te kennen die in de zaal zaten. Mensen kennen de site, weten dat ik netjes omga met de informatie. Die me vooraf van informatie voorzien, omdat ze weten dat ik me aan embargo’s houd. Het helpt ook enorm dat Zwartekat al heel lang bestaat en altijd betrouwbaar is geweest in de berichtgeving. Bovendien zijn er steeds meer mensen die letterlijk zijn opgegroeid met Zwartekat.. Dat is ook wel eens confronterend. Ik heb de zin ‘Mijn website is ouder dan jij’ nu al een paar keer uitgesproken..
Ik ben geen echte journalist, maar ik probeer me wel aan journalistieke mores te houden. Daarbij maak ik altijd mijn eigen afweging. Ook al kost me dat een primeurtje. Zo kreeg ik eens een anonieme mail met beschuldigingen van financiële malversaties aan het adres van een impresario. Ik heb daarop een objectief bericht geschreven over de rechterlijke uitspraak die er lag en de impresario om een reactie gevraagd.
Ik plaats ook geen berichten over prive-omstandigheden. Soms weet ik al eerder dat er iemand zwanger is, ziek of zelf opgenomen in een kliniek, maar zolang dit niet leidt tot het afzeggen van voorstellingen meld ik dat niet.
Eén van de minste leuke onderdelen om te maken zijn de in memoria voor hen die zijn overleden. Het is een publiek geheim dat kranten voor veel oudere BN’ers deze al klaar hebben liggen, voor het geval dat. Zelf vind ik dat een beetje macaber en doe dat dus niet. Ook al weet ik dat ze ernstig ziek zijn. Pas wanneer ik hoor dat iemand is overleden begin ik met het verzamelen van gegevens en links naar audio of video eerdere interviews of optredens. Het liefst ben ik ook niet de eerste publicatie die het bericht over een overlijden plaatst. Dan wacht ik.
Twitter is voor mij ook een belangrijke aanvulling op de website geworden. Niet alleen deel ik daar links naar nieuwsberichten op de website, maar ik deel daar ook berichten die niet op Zwartekat zelf komen. En soms maak ik me er druk over iets dat niet cabaretgerelateerd is. Maar ik gebruik Twitter ook om verslag te doen van cabaretfestivals, als Cameretten en het Leids Cabaret Festival. Dan deel ik korte indrukken en mijn schot voor de boeg. En ik zit er niet vaak naast. Tijdens edities van het International Comedy Festival Rotterdam rende ik van locatie naar locatie voor indrukken en een foto, die ik deelde op Twitter. De eerste keer dat ik Twitter hiervoor gebruikte was in juni 2008 toen Theo Maassen een fotocamera kapot had gegooid. Geruchten daarover kon ik gelijk verifiëren en soms corrigeren als die niet klopten.
Scoops of primeurs zijn niet mijn uitgangspunt, maar soms krijg ik tips of kom ik uit nieuwsgierigheid zelf iets tegen dat anderen nog niet is opgevallen.
Zo kwam ik in 1999 één van de eerste gevallen van domeinkaping op het spoor. Het viel me op dat een bedrijf uit Den Bosch een serie domeinnamen had geregistreerd, zonder medeweten van de artiesten of hun impresariaten. Dat bericht werd vervolgens opgepakt door de media, zoals HP/De Tijd.
) en door de landelijke media toen Lee Towers dreigde met een kort geding, want ook zijn naam bleek als domeinnaam te zijn geregistreerd. Nog geen half jaar later kwamen we een tweede geval van domeinkaping op het spoor.
–Onderwerp: domeinkaping
Een aantal keer heb ik als eerste gemeld wie de oudejaarsconference mocht doen voor de publieke omroep. De eerste keer zat de dag erna Theo Maassen bij De Wereld Draait Door om het nieuws met één woord te bevestigen. En eind augustus namen veel kranten mijn bericht over dat Najib Amhali eind dit jaar zijn oudejaarsconference-debuut zal maken.
In het begin heb ik een paar keer de naam van de tipgever gemeld. Bij een aantal wat meer gevoelige berichten staat bijvoorbeeld de naam Diepenkeel. Later hoorde ik dat mensen hebben geprobeerd te achterhalen wie daar achter schuil ging op basis van de context van de berichten. Sorry, maar Diepenkeel is een verzamelnaam. Alleen ik weet wie ze zijn.
Mensen die Zwartekat al heel lang volgen, kunnen zich misschien nog één voorval herinneren waarbij ik een bericht introk. Een bericht over een cabaretier die van impresariaat zou wisselen. De precieze formulering weet ik niet meer, maar ik zou me hebben vergist. Mea culpa. Na al die tijd mag ik het vast wel bekennen: Mijn bron klopte, maar de nog jonge artiest was van gedachten verandert en zat nu in de problemen bij het impresariaat. Mijn afweging was dat die carriere even belangrijker was dan mijn trots dat het berichtje klopte. Soms is een scoop het gewoon niet waard.
En dan is er telkens weer die ene constante in mijn scoops.. De VSCD-cabaretprijzen. Oh boy. Wat hebben die veel met mij te stellen gehad..
In 2008 meldde ik dat de winnaars compleet met juryrapporten per abuis twee dagen te vroeg op de site van de VSCD waren gepubliceerd. De berichten waren te vinden als je op de naam zocht in de zoekmachine van de site. Naderhand werd door sommigen gezegd dat ik de site gehackt had. Maarten van Roozendaal, die de Poelifinario won, begon met het danken van Zwartekat voor het hem besparen van een zenuwslopende middag. Iets dat vakkundig uit het radio-verslag van Volgspot werd geknipt. Eén van de juryleden ontvriendde me en sprak pas weer met me toen ze me niet herkende.
–Winnaars VSCD Cabaretprijzen uitgelekt
In 2013 werd ik benaderd door een lid van de cabaretjury die boos was over de wijze van de toekenning van de Poelifinario. Een ander lid had geen genoegen genomen met de oorspronkelijke uitslag, waardoor uiteindelijk een andere winnaar werd aangewezen. Na publicatie werd de winnaar opnieuw vastgesteld. De trammelant was zo groot dat de juryleden moesten vertrekken. Er zou overwogen zijn te stoppen met de prijzen, maar zover is het gelukkig niet gekomen. Ik ben een groot voorstander van de prijzen en met name de Neerlands Hoop is een belangrijk instrument in de promotie van nieuw talent.
–Lid cabaretjury boos over wijze toekenning winnaar Poelifinario
–VSCD Cabaretprijzen nieuwe vaststelling winnaar Poelifinario
En toen was er nog een akkefietje in 2017.. Daar heb ik destijds niet over gepubliceerd, maar voor deze gelegenheid mag het toch wel? Op de dag van de uitreiking ontdekte is dat de uitslag via de VSCD-site opnieuw te lezen was.. Het nieuws zelf was niet te vinden, maar als je erop zocht binnen de site, stond de nieuwskop – met de winnaars – wel tussen het zoekresultaat.. Dit keer heb ik de VSCD gewaarschuwd om dit zo snel mogelijk aan te passen. Ik zou er niet over publiceren. Maar vervolgens heb ik de fout gemaakt om iemand in vertrouwen te nemen, bij wie ik dat niet had moeten doen. Die heeft onmiddellijk één of meer van de genomineerden gebeld. Het ging als een lopend vuurtje. Ik was onderweg naar de uitreiking toen ik alsmaar berichten kreeg en mijn auto langs de kant zette. Bij een tankstation zag wat er was gebeurd. Ik besloot alsnog naar de uitreiking te gaan en mijn verantwoording te nemen. De meeste genomineerden die ik sprak namen het me gelukkig niet kwalijk en eentje zéér. Het was een hele vervelende avond. Een dieptepunt als maker van Zwartekat, alleen maar gered door een hartelijke begroeting van Christine de Boer. Die ik vervolgens lichtelijk verbouwereerd waarschijnlijk moreel gechanteerd heb tot deelname aan een potje paintball. Daar ga ik haar natuurlijk wel aan houden.
In oktober worden de VSCD Cabaretprijzen opnieuw uitgereikt. Toeval of niet, de huidige site van de VSCD heeft geen zoekfunctie meer.
Wordt vervolgd..